Artikler

Med tillatelse fra Notodden Historielag publiseres artikkelen om bruene i Gransherad som sto i Årsskriftet deres i 2019.

Frivillighetsprisen skal gå til en person, lokal forening eller gruppe som har gjort en ekstraordinær frivillig innsats over lengre tid. Gransherad historielag har nominert en kandidat til årets pris – Per Olav Gunnes.

Liv Granheim, født i 1941 og oppvokst på Tinnoset, har samla inn og dokumentert lokale stedsnavn på eigedommar fra Brekkegrenda i sør til og med Lynnevik i nord. Foreldrene til Liv, Jon og Jøran samt mange lokale personer har bidratt med informasjon til samlingen som blei utarbeida i 1980. Samlingen er et unikt kulturminne.

Vi har fått ny heimeside. Her vil vi legge ut fortellinger, bilder og anna lokal historisk stoff fra Gransherad og bygdene omkring. Vi vil synliggjøre lokale tradisjoner, framheve kulturminner som har betydning for historien og vise mangfoldet i vår rike kulturarv.

Takk være mange innspel frå gamle og nye kjentfolk og tilgang til lignande arbeid som andre språkinteressera har utført tidlegare, kan me her presentere ei samling med ord som nå blir mindre bruka i daglegtale – i alle fall blant yngre. Det vil si at mange av orda er i ferd med å bli historie.

Ein februardag i 2017 drog ein gjeng fra historielaget til hovedstaden for å sjå på gamle skattar frå Gransherad. Det var Torstein Nisi, Halvor Kaasalia, Olav Kopsland, Sigmund Solvang og Olav Nisi. Ole Dyre Hesledalen kom også til. Arkeologen Jostein Gundersen som sjølv er knytt til bygda vår, han ordna opp med så vel skriftleg underlag så vel som kontakt med dei ansvarlege ved museet.

Historielaget har fått ny heimeside, eg vil nytta denne til å bokføra ein del historiar og hende som ligg arkivera i minnet - så langt og så lenge forrådet rekk. Mest skjemt, men også litt alvor. Før elektronikken sørgde for underhaldninga i heimane, var slike strofur høgt verdsett, og sat lenge i minnet. No er mange gløymt, andre gått ut på dato. På førehand ber eg om tilgjeving frå dei som i munnleg versjon har høyrt det same opptil fleire gonger før. Denne fyrste gjeng på dialekt, men det kjem ikkje til å bli vanleg, med unntak for sitat.

Gransheringen Ambros Mosrygg var svært « belest », som det heiter. Han hadde sokalla klisterhjerne. Dette er frå eit intervju, omsett til nynorsk og litt redigert. Frå Varden år 1970. Signert «Jac.» Red. Olav Nisi

Det som fylgjer er ein redigert og utvida versjon av forteljinga som i 2014 vart framførd for skuleungdom i Gransherad ved minnesmerket oppe ved Kaptein på Brekkeheia. For dei som vil vite mykje meir om denne tida, anbefalast bøkene "Lamplight" av Svein Vetle Trae, og "Tortur, flukt og gisler - til tross" av Herluf Nygaard. Og alle er velkomne til Notodden & Omegn Heimefrontmuseum.

Den 28. april 1940 kom det til en dramatisk krigssituasjon i Gransherad.